Trong nhiều thập kỷ, phân bón NPK được coi là “chìa khóa” để nâng cao năng suất nông nghiệp. Nhưng thực tế cho thấy, hiệu quả hấp thụ dinh dưỡng của cây chỉ đạt 40–60% và trong những giai đoạn hạn hán kéo dài, con số này còn thấp hơn. Phần phân bón dư thừa không chỉ gây lãng phí mà còn để lại hệ quả môi trường nghiêm trọng, đặc biệt là tình trạng ô nhiễm nguồn nước do rò rỉ nitơ.

Trong bối cảnh đó, nông nghiệp toàn cầu  và cả Việt Nam – đang phải đối mặt với một yêu cầu cấp thiết: tăng năng suất đi đôi với giảm tác động môi trường. Công nghệ quan sát Trái đất (Earth Observation – EO), giám sát vệ tinh và trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra con đường để đạt được mục tiêu này. cùng EOV Solutions tìm hiểu chi tiết ngay dưới đây.

Giám sát vệ tinh – thay đổi cách bón phân

Trước đây, việc bón phân thường được thực hiện đồng loạt cho cả cánh đồng, dẫn đến tình trạng nơi thì dư thừa, nơi thì thiếu hụt dinh dưỡng. Công nghệ giám sát vệ tinh đã mang đến một cách tiếp cận mới, chính xác và hiệu quả hơn.

• Theo dõi sinh trưởng cây trồng theo thời gian thực, nhờ các chỉ số viễn thám như NDVI.
• Khoanh vùng chính xác khu vực cần bón phân, thay vì bón đều khắp.
• Kết hợp AI và bản đồ bón phân vi sai (Variable Rate Application – VRA) để xác định lượng phân bón phù hợp cho từng mảnh ruộng nhỏ.

Cách làm này giúp nông dân tiết kiệm chi phí đầu vào và giảm bớt thời gian đi thực địa. Từ đó giảm lãng phí phân bón, hạn chế ô nhiễm đất và nguồn nước, đồng thời khuyến khích nông nghiệp thông minh, bền vững hơn.

>>> Xem thêm: Giám sát nông nghiệp bằng vệ tinh

Kết quả từ thực tiễn quốc tế

Những nghiên cứu và ứng dụng tại châu Âu đã cho thấy rõ hiệu quả của giám sát nông nghiệp bằng vệ tinh. Cụ thể:

• Giảm 50–130 kg phân đạm/ha mà vẫn duy trì năng suất ổn định.
• Tiết kiệm tới 80% chi phí khảo sát thực địa nhờ theo dõi từ xa.
• Cắt giảm đáng kể phân bón hóa học như UAN hay phân hạt, giảm thiểu tác động đến môi trường.

Quan trọng hơn, giám sát vệ tinh đã chứng minh được rằng: Công nghệ không chỉ giúp giảm chi phí mà còn mở ra cơ hội phát triển nông nghiệp bền vững lâu dài.

Bài học cho nông nghiệp Việt Nam

Với đặc thù là nước nông nghiệp, Việt Nam tiêu thụ lượng phân bón hóa học lớn mỗi năm, kéo theo nhiều hệ lụy về đất đai, môi trường và chi phí sản xuất. Việc ứng dụng công nghệ viễn thám, giám sát vệ tinh và AI vào quản lý dinh dưỡng cây trồng không chỉ là xu hướng, mà còn là bước đi cần thiết để:

• Giảm phụ thuộc vào phân bón hóa học.
• Tối ưu sử dụng nước và tài nguyên đất.
• Nâng cao năng suất, tăng khả năng cạnh tranh toàn cầu.
• Hướng tới nông nghiệp xanh, bền vững.

>>> Đọc thêm: Giám sát sức khỏe cây trồng bằng vệ tinh

Kết luận

Với giám sát vệ tinh, người nông dân có thêm công cụ hiện đại để đưa ra quyết định chính xác, sử dụng tài nguyên hợp lý và hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường. Đây chính là bước tiến quan trọng trên hành trình hướng tới một nền nông nghiệp xanh, an toàn và bền vững.