
Công tác quản lý đường bộ tại Việt Nam vẫn còn nhiều bất cập từ nguồn vốn, cơ chế đến chất lượng bảo trì. Cùng tìm hiểu thực trạng hiện tại, nguyên nhân và xu hướng chuyển đổi số 2025.
Hệ thống đường bộ là mạch máu của nền kinh tế — nơi hàng hóa lưu thông, con người kết nối và vùng miền phát triển. Việt Nam hiện có hơn 700.000 km đường các loại nhưng cùng với sự mở rộng nhanh chóng, nhiều tuyến đường cũng đang xuống cấp nghiêm trọng. Mặt đường bong tróc, ổ gà xuất hiện liên tục, ùn tắc kéo dài trong khi chi phí duy tu và bảo trì ngày càng tăng.
Đằng sau những vấn đề quen thuộc đó là một thực tế: công tác quản lý đường bộ còn nhiều bất cập và chuyển đổi số đang trở thành chìa khóa không thể thiếu để giải bài toán này trong giai đoạn 2025–2030.
Từ trung ương đến địa phương, công tác quản lý và giám sát đường bộ hiện nay đang đối mặt với hàng loạt thách thức từ tài chính, cơ chế đến yếu tố con người.
Ngân sách dành cho duy tu, bảo trì đường bộ mỗi năm chỉ đáp ứng được một phần nhỏ so với nhu cầu thực tế. Trong khi đó, việc huy động vốn xã hội hóa hoặc hợp tác công – tư (PPP) còn gặp nhiều rào cản về pháp lý và lợi ích. Giá vật liệu xây dựng tăng cao cũng khiến nhiều dự án bị đình trệ hoặc phải cắt giảm quy mô.
Nhiều tuyến đường hoàn thành nhưng chưa có quy trình bảo trì bài bản, dẫn đến xuống cấp chỉ sau vài năm. Hệ thống giám sát tình trạng mặt đường, cầu cống vẫn chủ yếu dựa vào báo cáo thủ công, thiếu dữ liệu cập nhật. Khi xảy ra hư hỏng hoặc sạt lở, công tác xử lý thường bị chậm trễ, gây mất an toàn giao thông.
Công tác quản lý đường bộ hiện nay đã có nhiều chuyển biến tích cực, tuy nhiên vẫn cần được hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu phát triển mới. Việc phân cấp giữa cơ quan trung ương và địa phương đôi khi còn thiếu sự thống nhất trong quy trình thực hiện, khiến công tác phối hợp chưa thật sự linh hoạt.

Bên cạnh đó, một số quy chuẩn và tiêu chuẩn kỹ thuật vẫn đang trong quá trình cập nhật để bắt kịp với sự phát triển của công nghệ và vật liệu mới. Sự phối hợp giữa các ngành như giao thông, xây dựng, tài nguyên môi trường, và quy hoạch cần được đồng bộ hơn, nhằm tạo nên một hệ sinh thái quản lý hạ tầng thống nhất, minh bạch và hiệu quả.
Việt Nam là quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của mưa bão, lũ quét và sạt lở. Mỗi mùa mưa, hàng trăm km đường bị hư hỏng, chi phí khắc phục lên đến hàng nghìn tỷ đồng. Đây được xem là thách thức lớn đối với công tác quản lý đường bộ của nước ta qua mỗi năm.
Số lượng phương tiện cá nhân tăng nhanh, đặc biệt tại đô thị lớn như Hà Nội hay TP.HCM, khiến hạ tầng quá tải. Bên cạnh đó, một số dự án thi công chưa đảm bảo chất lượng, nhanh xuống cấp, gây lãng phí và mất niềm tin của người dân.
Nhìn ở góc độ sâu hơn, những hạn chế trong quản lý đường bộ phần lớn xuất phát từ việc quy trình vẫn mang tính thủ công và chưa được hỗ trợ mạnh mẽ bởi công nghệ số. Dữ liệu về hiện trạng cầu, đường, công tác bảo trì hay lưu lượng phương tiện vẫn đang được lưu trữ và cập nhật khá rời rạc, khiến quá trình tổng hợp, phân tích và ra quyết định chưa đạt hiệu quả tối ưu.
Tại nhiều địa phương, việc xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung và ứng dụng công nghệ hiện đại như cảm biến IoT, trí tuệ nhân tạo (AI), bản đồ số (GIS) hay hệ thống camera giám sát thông minh đang ở giai đoạn khởi đầu. Ngoài ra, cơ chế chia sẻ và kết nối dữ liệu giữa các đơn vị cũng cần được thúc đẩy mạnh mẽ hơn cùng với công tác nâng cao năng lực công nghệ số cho đội ngũ cán bộ chuyên trách. Mục tiêu là để tạo nền tảng cho một hệ thống quản lý hạ tầng hiện đại và minh bạch.
Trước thực trạng đó, chuyển đổi số không còn là lựa chọn mà là bước đi tất yếu để xây dựng hạ tầng giao thông hiện đại, an toàn và bền vững.
Bộ Giao thông Vận tải (Hiện tại đã sát nhập vào Bộ Xây dựng) đã ban hành “Chương trình chuyển đổi số ngành GTVT đến năm 2025, định hướng 2030”, trong đó ưu tiên xây dựng cơ sở dữ liệu giao thông quốc gia và bản đồ hạ tầng số. Mục tiêu là quản lý toàn bộ tài sản đường bộ theo thời gian thực, từ cầu, cống, mặt đường cho đến biển báo và đèn tín hiệu.

Hiểu rõ hơn về định hướng chuyển đổi số từ các bộ ngành tại: https://www.eov.solutions/post/xu-huong-chuyen-doi-so-trong-nganh-giao-thong
Hiện nay, các đơn vị đang triển khai và ứng dụng nhiều công nghệ trong công tác quản lý đường bộ như:
Chuyển đổi số trong giao thông không thể chỉ dựa vào ngân sách nhà nước. Sự tham gia của doanh nghiệp công nghệ, startup và các tổ chức nghiên cứu sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ, giảm chi phí và mở ra nhiều mô hình sáng tạo mới.
Nếu được triển khai đồng bộ, chuyển đổi số sẽ tạo ra bước ngoặt lớn cho ngành đường bộ Việt Nam:
Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt quan trọng của ngành giao thông Việt Nam trong hành trình chuyển đổi số. Khi công nghệ trở thành “người bạn đồng hành”, công tác quản lý đường bộ sẽ không còn chỉ là “sửa khi hỏng” mà là “phòng trước khi xảy ra”.
Để thành công, chắc chắn cần sự chung tay của Nhà nước – Doanh nghiệp – Người dân. Chuyển đổi số không chỉ là công nghệ, mà còn là thay đổi tư duy, văn hóa quản lý và cách chúng ta nhìn nhận hạ tầng.
“Chuyển đổi số không phải đích đến mà là hành trình kiến tạo những con đường thông minh, an toàn và bền vững cho tương lai Việt Nam.”
Xem thêm các tin tức liên quan: